قبل از هر توضیحی دانستن این نکته حائز اهمییت است که همواره عده ای سود جو در کمین نشسته اند تا از آب گل آلود ماهی بگیرند. لذا تاریخ همیشه تکرار می شود و این تاریخ است که اگر حافظه یاری کند، همیشه بزرگترین معلم و آموزگار انسان بوده است.
کشور با فقدان منابع ارزی به دلیل عدم صادرات نفت، کمبود منابع طبیعی و همچنین رکود بازار مسکن رو به رو است. دیگر عامل مخربی که اخیرا با آن مواجه بودیم سقوط شارپ نمادهای بورسی و از دست رفتن سرمایه درصد زیادی از مردم در بورس بود به تبع همین از بین رفتن سرمایه عده زیادی از مردم اقدام به خرید هیجانی کردند که باعث از بین رفتن تعادل بازار شد. تمامی این ها عواملی شد ارزش پول ملی روز به روز بیشتر سقوط کند، و به دنبال آن نرخ ارز به شدت افزایش یابد و به طبع آن قیمت ها در حوزه های فولادی اینگونه افسارگسیخته بالا برود.
پس از برگزاری جلسات و تصمیمات متعدد در خصوص کنترل افزایش قیمت مقاطع فولادی در نهایت در جلسه ی آبان ماه 1401 در مجلس قرار بر تعیین قیمت بر مبنی میزان عرضه و تقاضا و رفع قیمت گذاری دستوری در بازار شد. ولی متاسفانه در حال حاضر متاسفانه شاهد کمبود تقاضا در بازار هستیم.
از دیگر دلایل نوسنات بازار آهن میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
1- سرمایه گذاری غیر منطقی مردم در بازار بورس
در ماه های اخیر به دلیل رکود اکثر بازار ها در کشور و فعال بودن نسبی بازار بورس بسیاری از مردم جذب این بازار شدند و اقدام به خرید سهام شرکتهای فعال در این صنعت کردهاند، همچنین با افزایش نرخ ارز و کاهش صادرات و … واحدهای تولیدی نمیتواند قیمت تولیدات خود را ثابت نگه دارند و همین موضوع میتواند نوسانات زیادی در بازار بورس ایجاد کند و محدودیتهایی که با عرضه کالا در بازار بورس به وجود میآید باعث بروز مشکل در قیمت گذاری کالاها و درنهایت منجر به افزایش قیمت محصولات فولادی میشود.
همچنین عرضه کالاها در بازار بورس و سرمایه گذاری مردم در این بازار، باعث کاهش نقدینگی در واحدهای تولیدی میشود، و میتواند تأثیر بسیار زیادی در میزان تولیدات واحدهای تولیدی، خصوصاً واحدهای کوچک داشته باشد. در نهایت با کاهش میزان تولیدات، میزان عرضه کالا از تقاضا کمتر میشود و به نوعی تعادل بازار از بین میرود، درنتیجه باعث افزایش نرخ محصولات فولادی می¬شود.
2- احتکار محصولات فولادی
همانطور که گفته شد در ماههای اخیر با توجه به افزایش نرخ ارز و عرضههای غیر منطقی در بازار بورس قیمت آهن آلات افزایش چشمگیری داشته است. به همین دلیل افراد سود جوی زیادی به دلیل بی نظارتی نهاد های نظارتی، به امید سود بیشتر اقدام به خرید کالاهایی از جمله محصولات فولادی و انبار یا احتکار آنها کردهاند، انبار کالاها باعث کاهش ناگهانی کالا و در نتیجه بالا رفتن تقاضا شود و میتواند تأثیر بسیار زیادی در افزایش قیمت پروفیل، ورق، قیمت لوله و… داشته باشد.
3- نیاز بازار
بخش اعظمی از تولیدات کارخانههای فولاد به طور مستقیم وارد کارخانههای تولید لوازم خانگی و خودرو میشود، هر چه تولیدات این صنایع افزایش پیدا کند در واقع میزان تقاضا در بازار افزایش پیدا میکند و در صورت نبود محصولات کافی در این زمینه قیمت ها افزایش پیدا میکند، به عنوان مثال هر ساله در فصل ساخت و ساز با توجه به افزایش نیاز بازار به مصالح ساختمانی از جمله: میلگرد، ناودانی، پروفیل و نبشی، قیمت این محصولات دستخوش تغییرات زیادی میشود.
4- نبود برنامه ریزی
ایران به دلیل دارا بودن منابع طبیعی زیاد، زیر ساخت های مناسب و کارخانه جات انبوه جز ده کشور برتر در زمینه تولید فولاد است، در صورتی که برنامه ریزی و نظارت صحیحی بر این بازار انجام شود و با تشکیل اصناف و اتحادیههای مختلف تصمیمات و برنامههای مشخصی اخذ شود تأثیر بسیار زیادی بر کنترل قیمتها خواهد داشت.